محمد‌امین جعفری زاده؛ دبیرستان دوره اول علامه حلی، شهرستان کرمان
معلم راهنما: اعظم ملک لو زاده؛ دبیر خوشنویسی؛ اداره آموزش و پرورش شهرستان کرمان
چکیده
در این مقاله به برسی ویژگی‌ها و زیبایی‌های کاشی پنج باز پرداخته می‌شود. پنج باز نوعی کاشی است که مورد استفاده بسیاری از هنرمندان کشور‌های اسلامی از جمله در قاهره مصر بوده‌است؛ به صورتی که چندین خیابان در قاهره با این طرح، سنگفرش شده‌اند؛ و به همین علت آن را پنج ضلعی قاهره‌ای (Ciro pentagonal tiling) می‌نامند. ویژگی بارز این کاشی آن است که شبیه‌ترین پنج‌ضلعی محدب به پنج‌ضلعی منتظم (پنج کند) است که می‌توان با آن کاشی‌کاری تک‌وجهی ضلع‌به‌ضلع انجام داد؛ یعنی تنها با استفاده از آن یک سطح را به طور کامل پوشاند به طوری که هر دو شکل، یا هیچ نقطه مشترکی نداشته باشند و یا فقط در یک ضلع یا یک رأس مشترک باشند. این شکل از اشکال کریستالی است یعنی مثل شش‌ضلعی منتظم، از استحکام بالایی برخوردار است. پس می‌تواند جایگزین خوبی برای کاشی‌های چهارضلعی تکراری باشد.
واژگان کلیدی: پنج باز، کاشی‌کاری، پنج‌ضلعی، قاهره
پوریا قلعه